eMOCje W GŁOWIE

eMOCje W GŁOWIE to nazwa projektu realizowanego przez Stowarzyszenie Centrum Rozwoju w Pleszewie i Powiatowy Środowiskowy Dom Samopomocy w Pleszewie który w znacznym stopniu rozszerza ofertę wsparcia dla osób z niepełnosprawnością

Grupę docelową stanowi co najmniej50 osób z niepełnosprawnością potwierdzoną orzeczeniem o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności lub dokumentem równoważnym, z którego wynika, że osoba ma zdiagnozowane zaburzenia psychiczne. Preferowane do udziału projekcie są osoby w wieku od 15 do 65 roku życia. Współpraca z Powiatowym Środowiskowym Domem Samopomocy w Pleszewie wzmocni i poszerzy ofertę sieci oparcia społecznego w zakresie poprawy sytuacji życiowej i społecznej osób z zaburzeniami psychicznymi oraz ich rodzin i opiekunów a także kadry służb pomocy społecznej poprzez wsparcie samorządów oraz podmiotów funkcjonujących w obszarze pomocy społecznej.

Od lat eksperci wskazują na wyzwanie dla zdrowia publicznego jakim jest ochrona zdrowia psychicznego. Problem zaburzeń i chorób psychicznych stał się szczególnie istotny w ostatnich latach. Do wzrostu rozpowszechnienia problemów psychicznych przyczyniła się niewątpliwie epidemia COVID-19 oraz konieczność czasowego wprowadzenia związanych z nią ograniczeń. Obecnie kolejnym wyzwaniem są negatywne konsekwencje dla zdrowia psychicznego wojny toczącej się w Ukrainie oraz konieczność zapewnienia właściwego wsparcia dla osób dotkniętych tym konfliktem.

Sytuacja życiowa osób z niepełnosprawnością jest wypadkową wielu czynników:

• cech położenia społecznego,
• sytuacji rodzinnej osoby z niepełnosprawnością,
• sytuacji ekonomicznej,
• regulacji prawnych,
• kierunku polityki społecznej.

Te ostatnie czynniki (prawo, polityka społeczna) odzwierciedlają w znacznym stopniu poziom refleksji normatywnej społeczeństwa i miejsce, jakie przyznaje się w nim osobom z niepełnosprawnością. Warto również zwrócić uwagę na odbiór osób z zaburzeniami psychicznymi przez otoczenie społeczne. Niewłaściwe postawy społeczne w stosunku do osób z niepełnosprawnością mogą być skutkiem różnych przyczyn – lęku przed odmiennością, obawy przed niesamodzielnością i uzależnieniem, braku wiedzy i doświadczeń osobistych w kontaktach z takimi jednostkami, nieumiejętności zachowania się w ich towarzystwie. Mogą się wiązać także z rozpowszechnieniem często krzywdzących stereotypów i obiegowych określeń w sposób nieprawdziwy przypisujących im pewne cechy osobiste. Osoba zaburzona psychicznie napotyka w toku codziennej aktywności życiowej zmierzającej do zaspokojenia podstawowych potrzeb wiele ograniczeń i utrudnień. Dotyczy to czterech wymiarów:

• utrzymywania się u osoby zaburzonej psychicznie swoistej gotowości do reagowania objawami choroby w sytuacjach trudnych, przełomowych, nadmiernie zaskakujących,
• nierozwinięciem lub nieużywaniem kompetencji społecznych w stopniu adekwatnej do danej sytuacji życiowej ze względu na gotowość do reagowania objawami psychotycznymi oraz z powodu lęku przed nawrotem choroby, często związane jest to z farmakoterapią, która prowadzić może do nadmiernego napięcia mięśniowego, zaburzeń sfery seksualnej, trudności w mówieniu lub nadmiernej senności,
• reakcji rodziny, profesjonalistów, osób publicznych na osobę zaburzoną psychicznie, często osoby chore przyjmują obraz innych jako własny, co prowadzi stopniowo do braku pewności siebie, niskiej samooceny, obniżenia motywacji, nieskutecznych strategii radzenia sobie, do zaprzeczenia chorobie lub utrwalonego przyjęcia osoby chorej, z niepełnosprawnością, skazanej na stałą pomoc i wsparcie innych,
• podejmowania ról społecznych.

Pierwszym krokiem w zmniejszeniu cierpienia związanego z zaburzeniem psychicznym czy chorobą jest zgłoszenie się i szukanie pomocy. Kompetentna pomoc zacznie się od diagnozy i rozpoznania później zaś zaproponowane będą kolejne kroki związane z leczeniem – farmakologicznym czy psychoterapeutycznym. W ostatnich latach wzrosła liczba przepisywanych leków, szczególnie leków przeciwdepresyjnych. Jednak farmakoterapię należy uzupełnić o proces nauczenia się rozładowywania emocji. Ważne jest, by nauczyć się oraz utrwalić zdolność do nazywania swoich emocji, ich akceptacji oraz wyrażania w konstruktywny, akceptowalny społecznie sposób, dając tzw. informację zwrotną. Wypieranie i tłumienie emocji, które są naturalną ludzką reakcją, może prowadzić do różnego rodzaju problemów psychosomatycznych (np. trudnych do wyjaśnienia objawów bólowych czy zaburzeń trawienia), a także do zaburzeń nastroju czy nawet depresji. Emocje powinniśmy traktować jako ważne informacje mówiące nam coś istotnego o nas samych, lub o świecie zewnętrznym. Są one dla nas jak znaki przy drodze, podczas prowadzenia samochodu. Mogą przekazywać wiedzę o położeniu w którym jesteśmy, i otoczeniu z którym wchodzimy w interakcje. Ale również alarmują o naszym stanie, o naszym zachowaniu, w odpowiedzi na położenie w przeżywanej sytuacji. Treningi relaksacyjne, sport, uspokajające czynności związane z rozwijaniem pasji są wówczas bardzo dobrym rozwiązaniem, jako przeciwdziałanie kumulacji niepotrzebnych emocji negatywnych. Warto traktować pasję jako rodzaj terapii. Koncentracja na niej pozwala nam wyregulować emocje i rozładować napięcie, ponieważ sama pasja to przyjemność, którą wykonujesz, bo ją uwielbiasz. Oprócz rozładowywania emocji za pomocą pasji warto pamiętać o nierozerwalnym związku psychiki z ciałem i zdrowiem fizycznym:

• aktywność fizyczna – regularny ruch o średniej intensywności pozytywnie wpływa na koncentrację, sprawność intelektualną, sen. Aktywność fizyczna nie tylko skutkuje dotlenieniem organizmu i poprawą jego wytrzymałości, ale zmniejsza objawy depresji, walczy ze stresem, napięciem i znużeniem,
• pełnowartościowa dieta – odżywianie jest podstawą prawidłowego funkcjonowania fizycznego i psychicznego. Nie dostarczając odpowiedniej ilości witamin i składników odżywczych, przyczyniasz się do zaburzeń koncentracji, braku energii, a nawet wybuchów złości,
• skupianie się na pozytywnych emocjach i marzeniach – umiejętność koncentrowania się na pozytywnych emocjach i przeżyciach jest gwarancją utrzymania psychiki w dobrej kondycji. Bardzo ważne jest również skupianie się na marzeniach. Szukanie nowych i lepszych rozwiązań, potrzeba pasji i rozwoju jest motorem napędzającym zdrowie psychiczne,
• otoczenie i kontakty międzyludzkie – psychika ludzka jest podatna na negatywne emocje i ludzi o pesymistycznym nastawieniu. Chroniąc swoje zdrowie psychiczne, należy zadbać o wartościowe kontakty międzyludzkie i środowisko, które będzie motywować do rozwoju oraz zbuduje w tobie poczucie własnej wartości.

Głównym celem programu jest umożliwienie osobom z zaburzeniami psychicznymi przezwyciężenie trudnej sytuacji życiowej w jakiej się znalazły, której własnym staraniem, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości nie są w stanie samodzielnie pokonać. Podczas realizacji projektu bardzo ważne jest, aby nauczyć uczestników jak dbać o własne zdrowie psychiczne, jak radzić sobie ze stresem ale również pomoc w znalezieniu pasji i rozwinięciu talentów. Wskażemy, że drugi człowiek może być nieocenionym wsparciem, zamykanie się w czterech ścianach ze swoimi problemami nie jest rozwiązaniem a jedynie pogłębia proces wykluczenia. Spotkania w grupie dają motywację i pomagają przezwyciężyć trudną sytuację jaką jest samotność. Co wspiera zdrowie psychiczne na co dzień? Jak sobie radzić z wyzwaniami codzienności, aby sobie nie szkodzić? I czego unikać, aby cieszyć się dobrym zdrowiem psychicznym? Na te wszystkie zagadnienie będzie odpowiadał opracowany do realizacji projekt. Zadbanie o swój dobrostan, zapobieganie wypaleniu zawodowemu, rozładowywanie nadmiernych napięć pozwala redukować objawy choroby psychicznej, dlatego tak ważna jest higiena zdrowia psychicznego, którą należy utrzymywać na co dzień. W tym celu zaplanowano do realizacji w ramach projektu:

• zajęcia manualne pozwalające wyrazić emocje, nauczyć się rozładować stres i napięcie,
• zajęcia związane z aktywnością fizyczną pozwalają na rozładowanie emocji,
• zajęcia pozwalające na znalezienie radości i satysfakcji przy realizowaniu codziennych czynności przy okazji pozwalające na poznanie zdrowych nawyków żywieniowych
• nic tak bardzo nie sprzyja poprawie dobrostanu psychicznego jak drugi człowiek i możliwość spotkania się z nim i wspólne spędzanie czasu,
• wprowadzenie metody relaksacji metodą treningu Jacobsona zwanego też inaczej progresywną relaksacją mięśni to technika opracowana przez amerykańskiego psychiatrę Edmunda Jacobsona w latach 20 XX. wieku. Podczas badań Jacobson doszedł do wniosku, że zmniejszanie napięcia mięśniowego wpływa korzystnie na układ nerwowy, tym samym pozwala organizmowi na łatwiejsze uspokojenie i wyciszenie się. Na tej podstawie opracował technikę redukującą lęk, która polega na naprzemiennym napinaniu i rozluźnianiu całych grup mięśni w połączeniu z głębokim oddechem. Jacobson nie musiał czekać długo na efekty, ponieważ metoda ta stała się bardzo popularna szczególnie w środowisku psychologów i psychiatrów zwłaszcza w pracy nad zaburzeniami lękowymi, gdzie napięcie ciała występuje bardzo często. Trening Jacobsona uczy większej świadomości ciała, dzięki czemu łatwiej jest rozpoznać stan relaksu od napięcia skumulowanego pod wpływem stresu. Dziś metoda ta jest na tyle popularna, że może stosować ją każdy, kto pragnie lepiej radzić sobie z negatywnymi emocjami i stresem.
• szkolenia na temat zdrowia psychicznego, chorób psychicznych, profilaktyki.

Działania realizowane ramach projektu pn. „eMOCje W GŁOWIE“ realizowanego przez Stowarzyszenie Centrum Rozwoju w Pleszewie w partnerstwie z Powiatowym Środowiskowym Domem Samopomocy w Pleszewie sfinansowanego ze środków Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej w ramach konkursu ofert „Od zależności ku samodzielności“ edycja 2023